Soči

Postoji jedno letovalište koje nije naročito poznato među našim turistima, ali koje ima jedinstvenu lepotu i veoma je zanimljivo. Prva asocijacija na Rusiju je naravno ruska zima. Međutim, Rusija ima izlaz i na Crno more. A na obali Crnog mora podno Kavkaza u krasnodarskom kraju Ruske federacije, leži prelepo letnje odmaralište Soči. Ovo mesto smatra se ruskom prestonicom letnjeg turizma.

Ovaj grad od nešto preko 340 hiljada stanovnika nalazi se na približno istoj geografskoj širini kao i Nica, Toronto, Alma Ata i Vladivostok. Grad karakterišu lepe plaže, topla klima i izvori lekovite mineralne vode. Soči se nalazi u pojasu vlažne suptropske klime sa blagim zimama, premda zimski meseci umeju da pokažu i drugačije lice, i sa žarkim i vlažnim letima. Slična klima vlada i u susednoj Abhaziji. Padavine su češće zimi, a prevoladava kiša, ređe sneg. Srednja godišnja temperatura je oko 14 stepeni Celzijusa, dok u julu i avgustu živa može da dostigne čak i četrdeseti podeljak.

Već u Srednjem veku na prostoru današnjeg Sočija razvilo se naselje sa desetinama utvrđenja i hramova, od kojih su neki sačuvani i do našeg vremena, koje je pripadalo pravoslavnoj kraljevini Abhaziji, dok su pre toga ovim prostorima gospodarili Vizantinci. Ostaci utvrđenja mogu se videti u delovima grada Hoste, Krasnaja Poljana i Ajbiga. Rapored i položaj utvrđenja uslovljen je neobičnim i zanimljivim reljefom ovog mesta. Prvi dokumenti koji pominju soči a koji su nama danas dostupni su spisi poznatog turskog putopisca Evlije Čelebije, koji je putovao crnomorskom obalom podno Kavkaza 1641. godine. Međutim, on imenom Soči označava planinu iznad naselja, a samo naselje se pominje bez imena. Na ruskoj karti Crnog mora iz 1723. godine na mestu današnjeg Sočija obeleženo je selo Suči. Krajem XVII veka Soči postaje značajna luka prvenstveno zbog trgovine sa bliskim istokom i južnom Evropom. Kasnije naselje dobija ime Aleksandrija i bilo je najpoznatije po tvrđavi koja je imala veliki strateški značaj. 1896. godina naselje dobija status grada i konačno današnje ime.

Prelomna tačka u istoriji Sočija bio je 26. maj 1925. godine, kada je sovjetska vlast Soči proglasila letovalištem od svesovjetskog značaja. Međutim, veću pažnju običnih ljudi ovo primorsko mesto privuklo je kada je sovjetski diktator Josif Visarionovič Džugašvili Staljin izgradio svoju daču, to jest svoju vikendicu nedaleko od Sočija. Turizam je počeo da bude preovladavajuća privredna grana još krajem sovjetske ere, osamdesetih godina, dok je postao dominantan devedesetih godina prošlog veka. Iako se bez prestanka izgrađuje, razvija i širi, Soči je što se arhitekture tiče još uvek u najvećoj meri poznat po građevinama iz staljinističke ere. Danas je više od polovine stanovnika Sočija ruske nacionalnosti, a ima i jermena, ukrajinaca, gruzina, grka, belorusa, tatara i drugih. Rusi su se ovde u najvećem broju naselili za vreme sovjetske ere. Jermeni su došli krajem XIX veka, bile su to izbeglice pred truskim zulumom, a najveći broj ih je došao posle velikog genocida koji su Turci izvršili nad Jermenima 1915. godine. Gruzijci su u najvećem procentu potomci stanovnika srednjovekovne abhazije, koja je kasnije pala pod tursku vlast. Inače, značajna je i dijaspora sa naših prostora, a u godinama posle Jeljcinove vladavine postaje sve značajnija.

U Sočiju danas ima više od 30 pravoslavnih crkava koje po kanonskim propisima pripadaju Ruskoj pravoslavnoj crkvi, premda Jermeni u Sočiju sebe smatraju vernicima Jermenske apostolske crkve. U novije vreme postoji inicijativa da se sagradi i nova islamska bogomolja, međutim činjenica da je muslimansko stanovništvo izuzetno nacionalno šarenoliko, to po malo koči planove.

Iako je Soči poznat u svetu, u narednom periodu biće još poznatiji. Soči je, naime, dobio organizaciju zimskih olimpijskih igara 2014 godine, što će biti prve zimske olimpijske igre održane u Rusiji. Iako je u pitanju letnje odmaralište, relativno blizu grada, na Kavkazu, ima dovoljno snega. Ne samo da snegom pokriveni vrhovi Kavkaza čine predivni kontrast gledani iz sunčanog i toplog Sočija, već je deo administrativne površine grada, šuma na zapadnim obroncima Kavkaza, pod zaštitom Uneska kao prirodna lepota.

Soči je veoma zanimljvio mesto, koje spaja sneg, more i sunce, prošlost i budućnost, staljinističko nasleđe i moderne građevine. Grad ima hramove iz XI veka, a pretvoren je u veliko gradilište zbog olimpijade. I što je najzanimljivije, Soči je relativno poznato ime, ali je – makar za turiste sa naših prostora – relativno neotkriveno letovalište. Ako Soči bude vaš izbor za putovanje – nećete pogrešiti. Smeštajni kapaciteti su zavidni, a sasvim je sigurno da će se narednih godina višestruko povećati. Soči je, zato, dobra ideja za putovanje.